SU SERTLİĞİ NEDİR?

Suyun içerisinde bir takım iyonlar vardır. Kalsiyum ve magnezyum iyonları ise suda sertliğe neden olan iyonlardır. Bu iyonları sudan uzaklaştırmak yoluyla suyu yumuşatmış oluruz. Evlerde kullanılan ve musluk suyunu yumuşatan cihazların çalışma prensibi, kalsiyum ve magnezyum iyonlarını sudan uzaklaştırmaya yöneliktir. Bu cihazlarda, suda çözülmeyen dev moleküllerden oluşan ve sodyum ile dengelenmiş negatif yüklü iyonlar vardır. Bu dev moleküllü yapılara “rezin”denir. Su cihazdan geçerken, bu rezinlerdeki negatif iyonlar sodyum yerine kalsiyumu tutarlar. Başka bir deyişle, sodyum ve kalsiyum iyonları yer değiştirirler. Böylece sudaki kalsiyum miktarı azalır ve su yumuşamış olur.

Su sertliği sabundaki Na veya K iyonlarıyla yer değiştirerek çözünmeyen ürünler veren katyonların kapasitesinin (miktarının) bir ölçüsüdür.  Bir çok yüklü katyon bu arzu edilmeyen özelliği gösterir. Doğal sularda Mg ve Ca iyonlarının miktarı  diğer bütün metal iyonlarından çok daha fazladır.

Buna göre,  

Sertlik: Su örneği içerisindeki tüm çok değerlikli katyonların toplam derişimine eşdeğer kalsiyum karbonat derişimi olarak da tanımlanabilir.

Sertlik, geçici ve kalıcı sertlik olmak üzere iki kısma ayrılır.  Metal iyonlarının bikarbonatlarından kaynaklanan ve ısıtılınca parçalanarak çöken sertliğe bikarbonat veya geçici sertlik denir. Metal iyonlarının sülfat, nitrat ve klorürlerinden kaynaklanan, ısıtılsa dahi çökmeyen ve ancak kimyasal işlemlerle giderilebilen sertliğe kalıcı sertlik denir. Geçici ve kalıcı sertliğin toplamına ise toplam sertlik veya genel sertlik denir.   

Sertlik ev veya endüstriyel suların kalitesini gösteren bir ölçüdür. Geçici sertlik kazan taşı oluşumuna neden olur. Özellikle buhar kazanlarının besleme suları için çok önemlidir.

1 Alman sertliği: 1000 mL suda 10 mg CaO, 1 Fransız sertliği: 1000 mL suda 10 mg CaCO₃

1 İngiliz sertliği: 700 mL suda 10 mg CaCO₃